Olukiiko lwa baminister lusazeewo nti sipiika wa parliament ya Uganda alondebwe ku lwokutaano lwa wiiki eno nga 25 march,2021.
Minister avunaanyizibwa ku by’amawulire Chris Baryomunsi abadde ku media centre mu Kampala, n’agamba nti kino kisaliddwawo okusobozesa eggwanga okukungubagira abadde sipiika Jacob Oulanyah, mu bitiibwa bya parliament ebijjuvu.
Ssemateeka w’eggwanga ennyingo eya 82 akawaayiro 4, kagamba nti tewali mulimu gwa parliament gwonna gulina kukolebwa singa entebe ya sipiika esigala nkalu.
Sso ng’ate etteeka lya parliamentary pensions act, ddo lirambika nti singa sipiika oba omumyuka we kubeerako abeera afudde, ateekeddwa okukungubagirwa mu bitiibwa bya parliament ebijjuvu, naddala ekya parliament okutuula mu lutuula olwenjawulo.
Wabula mu kiseera kino singa Jacob Oulanyah akomezebwawo nga parliament tenalonda sipiika, ebeera tesobola kutuula kumukungubagira.
President w’eggwanga era ssentebe w’ekibiina kya NRM Yoweri Kaguta Tibuhaburwa Museveni, ayise ababaka ba parliament bannakibiina kya NRM okumusisinkana ku lwokuna lwa wiiki eno mu kisaawe ky’ameefuga e Kololo okwogera ku nsonga za sipiika.
Kitegerekese nti olwokusatu lwa sabiiti eno, olukiiko olufuzi olwekibiina kya NRM olwa Central executive committee lwakutuula okusalawo amannya oba erinnya ly’omuntu, anayanjulwa eri akabondo kababaka bonna gwebalina okuwagira okufuuka sipiika.
Ensonda zitegeezeza nti ekibiina kya NRM kisabye ababaka bakyo abeeyagaliza ekifo kino okusaamu okusaba kwabwe olunaku olwenkya ku lw’okubiri, amannya gano gakubwemu ttooki kulwokusatu lwa sabiiti eno mu lukiiko lwekibiina olwa CEC.
Olwo ku lwokutaano, parliament eyawamu lwejja okulonda sipiika wa parliament.
Agamu ku mannya agawuliddwaako mu nvuuvuumo okuva mu bukiika kkono bw’eggwanga nti geyagaliza ekifo kino kuliko erya Minister w’ebibamba Hilary Onek okuva mu Acholi, omugenzi Jacob Oulanya gyabadde ava, Hamson Obuwa minister omubeezi owebyemizannyo ne Felix Okot Ogongo bano bombi nga bava mu Lango.
Abalala kuliko Anita Among amyuka sipiika mu kiseera kino, nti naye ekifo kya sipiika akyagala.
Waliwo n’oluvuuuvuumo nti nampala wa gavument Thomas Tayebwa ekifo kya sipiika oba omumyuuka wa sipiika naye alinako kyeyeyagaliza.
Jacob Oboth Oboth minister omubeezi owebyokwerinda naye bamwogerako nti asaanye yesimbewo, ng’ono yavuganya ku kifo kyomumyuuka wa sipiika mu kalulu akaggwa mu 2021 wabula olukiiko lwa NRM olwa CEC nerumugyamu.